Grounding

Het parcours van de in 1974 in het Finse Turku geboren Arja Hyytiäinen is dat van een ongebonden fotografe, helemaal in lijn met een tijd waarin de documentaire fotografie zich onophoudelijk vernieuwt. Ze studeert af aan de Fotografie-academie van Praag en haar debuut is, ook dan al, doordrongen van avontuur en humanisme:  een twee jaar durende immersie in een dorp op de grens van Rusland, omzwervingen in Oost-Europa waar ze vreemde, op drift geraakte personages voor de lens brengt, jonge vrouwen als spiegels voor de fotografe, afgepeigerde boeren en geïnterneerden met een beklijvende blik.

In al deze reeksen vermengen zich zonder onderscheid, straatwerk, geposeerd portret, landschap en fotodagboek. Het geheel is reeds gekarakteriseerd door een bepaald soort intimiteit, want in “de andere” klopt Arja’s hart, en uiteraard ook het onze. In 2006 ontvangt ze de Kodak-Prijs van de fotokritiek.

Na haar eerste ijskoude werken smelt de dikke sneeuwlaag onder de hitte van Marseille en ten slotte onder die van de Vendée waar de fotografe van het Agentschap Vu zich in 2010 definitief vestigt in een groot domein midden in de natuur, omringd door dieren.
Dat dit decor voortdurend afwisselt is een understatement, en toch getuigt de queeste van Arja Hyytiäinen van een evidente continuïteit. Al meer dan vijftien jaar houdt ze hetzelfde streefdoel voor ogen:  de  haar omringende wereld integreren door het fotografische gebaar, waarbij ze overigens steeds opteert voor integraal analoog vakmanschap, van opname tot eigenhandige afdruk in de donkere kamer. 

In dit feeërieke decor duikt een nieuw personage op: haar dochter, van wie Arja zowel de kindertijd in Frankrijk als in Finland documenteert, op zoek naar een identiteit gemixt tussen twee landen die zich uiteindelijk met elkaar vermengen. Toch is haar werk niet in zichzelf gekeerd, integendeel, ze gaat op zoek naar universele weerklanken in de roes van de kindertijd en in de gonzende zomerherinneringen om vervolgens geleidelijk aan tot  een breder perspectief te komen.

Zo ontstond de reeks Grounding, een term die de noodzakelijke terugkeer evoceert naar de aarde waaruit we allen voortkomen.  De reeks brengt vrijelijk verschillende periodes samen van het autobiografische werk van Arja Hyytiäinen: mensen, dieren, rotsen en bomen worden er op gelijke wijze behandeld in een zowel delicate als diepgaande, kwetsbare en in de natuurkracht gewortelde stijl. Zo evoceert Arja de eindeloos uitdijende tijd, de geur van vuur en rozemarijn, de zorgeloosheid geassocieerd met glanzende blonde lokken. Nochtans is er in dit werk geen spoortje engelachtigheid te bekennen, want Grounding evoceert, zonder ook maar iets te verhullen over de menselijke conditie, zowel het dromerige geluk van het bestaan, als de angst dat alles ons uiteindelijk ontsnapt.  

Marie Sordat, tentoonstellingscommissaris
Vertaling: Marleen Cappellemans

© Arja Hyytiäinen, Hold on, uit reeks Ile d’enfance, 2018, 20 x 30 cm / © Arja Hyytiäinen, Coq qui vole, uit reeks Ile d’enfance, 2018, 24 x 30 cm / © Arja Hyytiäinen, sans titre, uit reeks martan laulu Esnandes, 2012, 28 x 28 cm 

Instagram: hyytiainena